Fréttasafn í flokki: Fréttir

Þann 9. maí næstkomandi mun heldur óalgengur atburður eiga sig stað, þegar reikistjarnan Merkúríus, gengur fyrir sól séð frá jörðu. Slíkur atburður er nefndur þverganga. Samkvæmt almanaki Háskóla Íslands gerðist slíkt fjórtán sinnum á síðustu öld og svo mun einnig verða á 21. öldinni.

Vegna þess hve Merkúríus er lítill í samanburði við sólina er þó ekki auðvelt að greina hana. Sjónauka þarf til en einnig er sólin svo björt að afar hættulegt er að horfa í hana. Sérstakar ljóssíur þarf til þess og sem hleypa einungis broti af sólarljósinu í gegnum sig. Engum er ráðlagt að skoða þetta nema með slíkum búnaði.

Náttúrustofa Suðausturlands ætlar að bjóða áhugasömum að kíkja í gegnum sjónauka með þar til gerðri ljóssíu, ef veður leyfir og sólin verður sjáanleg. Þvergangan hefst um kl 11:13 og lýkur 18:41. Á milli er hægt að sjá Merkúríus bera fyrir sólskífuna en stærð hans er einungis á við sólbletti sem stundum má sjá í yfirborði sólar.

Ef viðrar verður hægt að heimsækja okkur í Nýheima á milli 11:30-12:00, 14:00-14:30 og 16:00-16:30.

Sjónauki Náttúrustofunnar.

Ætluð þverganga Merkúríusar, 9. maí 2016. Mynd fengin á Wikipedia.

Út er komin skýrsla á vegum Náttúrustofu Suðausturlands um áningarstaði og örugg vegútskot á Suðausturlandi með áherslu á náttúrufar og myndrænt svipmót. Verkefnið var styrkt af Vegagerðinni, en samstarfsaðilar voru verkfræðistofan Mannvit, lögreglan á Hornafirði, Vatnajökulsþjóðgarður, Háskólasetrið á Hornafirði og Einar Björn Einarsson.

Vegagerðin hefur um árabil útbúið áningarstaði við hringveginn sem eru ætlaðir vegfarendum til hvíldar, vegupplýsinga og fræðslu. Þeim er oft valin staðsetning þar sem útsýni, umhverfi eða menning teljast athyglisverð. Ástæða er þó til að fjölga áningarstöðum, því ferðamenn stöðva gjarnan bíla á vegi eða vegöxl til þess að taka myndir eða njóta umhverfisins. Með fjölgun vegútskota á vel völdum stöðum má reyna að draga úr hættu sem skapast vegna hátternisins. Á Suðausturlandi liggur ein fegursta vegleið á Íslandi vegna fjölbreytileika lands og stórbrotins útsýnis til fjalla og jökla. Með áherslutengdum áningarstöðum getur þessi hluti hringvegarins tekið að sér hlutverk útsýnis- eða ferðamannavegar án þess að koma niður á umferðaröryggi eða kosta þurfi miklum fjármunum til. Þar vinni saman akstursöryggi á hringveginum en jafnframt að auka við ánægju ferðalanga af vegleiðinni sjálfri.  Niðurstöðurnar úr verkefninu  eru ábendingar á tíu áhugaverða áningarstaði við hringveginn á Suðausturlandi. Jafnframt er sú hugmynd reifuð og útskýrð að gera þennan vegkafla að ferðamannavegi að erlendri fyrirmynd, með því að þematengja alla áningarstaði á honum. Áherslurnar skyldu taka mið af því sem höfðar til ferðamanna, t. d. áhugavert myndefni við hringveginn, athyglisverðar jarðmenjar, lífríki og menning.

Skýrsluna í heild sinni má sjá á vef Náttúrustofu Suðausturlands nattsa.is undir útgefið efni eða hér.

Fyrir nokkru síðan var okkur á Náttúrustofu Suðausturlands bent á að það væri hægt að sjá Snæfell (1833 m) á Fljótdalshéraði, frá Suðausturlandi, á afmörkuðum kafla við hringveginn í Lóni. Þetta var ótrúlegt að heyra því landið austan við Vatnajökul er svo hálent og tindótt að við fyrstu umhugsun teldi maður það ósennilegt. Var undirritaður frekar vantrúaður á að svo væri. Í hvert sinn sem leiðin lá um Lón á heiðríkjudögum var skimast um eftir tindinum en jafnvel það nægði ekki þess að sannfærast um hvort það væri efsti hluti Snæfells sem sæist í raun og veru en ekki einhver annar tindur.

Náttúrustofunni barst síðan óvænt en velþegin hjálp til að skera úr um þetta. Einar Björn Einarsson á öflugan dróna með innbyggðri myndavél. Honum þótti sjálfsagt að bregðast við bón okkar um að kanna þetta til hlýtar. Heiðríkjudaginn 17. mars 2016 fórum við austur fyrir Laxá í Lóni, ekki langt frá veginum sem liggur inn í Lónsöræfi. Þar sendi Einar drónann upp í um 500 m hæð y.s. og beindi myndavélinni í átt að Snæfelli. Viti menn, þar fékkst ótvírætt úr því skorið, Snæfell sést svo sannarlega frá hringveginum í Lóni. Fjarlægðin á milli Snæfells og Lóns, þaðan sem tindurinn sést, er 54 km í sjónlínu. Hér er skemmtilegt myndband sem sýnir flugið: Snæfell séð frá Lóni.

Útsýni til Lónsöræfa og Snæfells, í um 54 km fjarlægð, úr 500 m hæð yfir Lóni á Suðausturlandi. Mynd Einar Björn Einarsson, 17. mars 2016.

Starfsmenn Náttúrustofu Suðausturlands renndu á dögunum út á Breiðamerkursand í vísindalegum erindagjörðum en gafst engu að síður tími til að skoða íshelli í Breiðamerkurjökli sem gjarnan er auðkenndur sem „Kristalshellirinn“ af leiðsögumönnum á svæðinu. Það er skemmtileg upplifun að komast í hellinn sem þennan dag skartaði dulúðlegum bláma og sérkennilegum holum eða „vösum“ í ísinn. Íshellar í Breiðamerkurjökli hafa mikið aðdráttarafl fyrir ferðamenn en þangað sækja þeir flestir undir traustri leiðsögn. Myndirnar  eru teknar í íshellinum og á ströndinni við Jökulsárlón.

Kristín Hermannsdóttir í þrengsta hluta hellisins. SG, 20 janúar 2016.

Innsti hluti íshellisins. Ljósm. SG, 20 janúar 2016.

Óskar Arason ásamt ferðahópi í hellinum. Ljósmynd Kristín Hermannsdóttir, 20. janúar 2016.

Ferðamenn í íshellinum. Ljósmynd Kristín Hermannsdóttir, 20. janúar 2016.

Jakadreif í fjörunni við Jökulsárlón. SG, 20 janúar 2016.

Strönduðu ísjakarnir taka oft á sig ótrúleg form, ísskúlptur af náttúrunnar hendi . SG, 20 janúar 2016.

Út er komin skýrsla á vegum Náttúrustofu Suðausturlands um uppskerutap vegna ágangs gæsa í ræktarlönd 2015. Verkefnið var samstarfsverkefni Fuglaathugunarstöðvar Suðausturlands, Búnaðarsambands Suðurlands og Landbúnaðarháskóla Íslands og styrkt af Framleiðnisjóði landbúnaðarins.

Skýrslan greinir frá verkefni sem unnið var árið 2015. Rannsókn var gerð í Austur-Skaftafellssýslu en þar var borin saman uppskera í friðuðum grasreitum við reiti sem fuglar komust að. Einnig voru skoðuð tengsl á milli fjölda fugla á ákveðnum túnum og rýrnun uppskeru. Markmiðið var að kanna áhrif gæsabeitar að vori og fram á sumar á uppskeru grass.

Niðurstöður sýna mismun á uppskeru af friðuðum reitum og viðmiðunarreitum, að meðaltali 985 kg af þurrefni á hektara. Þurrefnisuppskera var að meðaltali 33% minni þar sem fuglarnir komust um túnin. Á tilraunatúnunum töpuðust því 3,5 rúllur af þurrefnisuppskeru á hektara að meðaltali. Með kostnaðarútreikningum má sjá að mismunur í uppskeru kostaði að meðaltali 36.218 kr./ha. Einfalt fylgnipróf var framkvæmt til að sjá samhengi milli fjölda fugla og mismunar í uppskeru, en það sýndi enga fylgni. Ekki er hægt að alhæfa að talningatölurnar séu lýsandi fyrir fjöldann, en töluverðar líkur eru á að talningatölur sýni lágmarksfjölda fugla á hverjum stað.

Skýrsluna í heild sinni má sjá á vef Náttúrustofu Suðausturlands nattsa.is undir útgefið efni eða hér.

Uppskorið úr tilraunareitum 3. júlí 2015. Kristín Hermannsdóttir, Grétar Már Þorkelsson og Jóhann Helgi Stefánsson

Uppskorið úr tilraunareit 3. júlí 2016